Het was dit keer een wat bijzondere tocht door de bagage die we mee namen: een couveuse speciaal ontwikkeld voor de tropische omstandigheden door de Nederlandse Gynaecoloog van Hemel uit Delft.

Het hele pakket woog maar liefst 32 kilo, maar dankzij de hulp van de “Piloten Zonder Grenzen”, mocht de couveuse gratis mee.  Overigens mocht ook nog 40 kilo aan gips en verbandmiddelen mee in de extra koffers. Een orthopedisch chirurg is immers erg gehandicapt zonder gips.

Na aankomst werden we naar Arusha gebracht om te overnachten in het klooster van de Spiritans, een van oorsprong Amerikaanse katholieke missie orde. Vrijdag brachten we een bezoek aan het Selian Hospital om een uitgebreide visite af te leggen aan de chirurgische afdelingen. Hier zwaait de Kenyaanse  orthopeed Morilla de scepter, samen met de Tanzaniaanse chirurg Kisanga.

Zoals altijd eindigt een chirurg toch weer op de operatiekamer. Met name was er nu sprake van saneren van geïnfecteerde wonden en het doen van re-amputaties.

Op zaterdag trokken we naar Lake Manyara om weer eens naar mooie natuur en prachtige neushoornvogels te kijken.Op zondag met de Flying Medical Service naar Wasso, waar de Nederlandse tropenarts Christiaan van Rij werkt, samen met zijn vrouw Mariska en hun pasgeboren zoon. Wasso ligt midden in de provincie Loliondo en vormt het grensgebied met Kenya. Het gebied is hooggelegen (2000m), maar dunbevolkt. De bevolkingsgroep die er woont is de Maasai. Zij trekken met hun kuddes door de vlakten , waarbij ze vaak met wilde dieren in aanraking komen. Al eerder zijn we leeuwenbeten bij de patiënten uit deze regio tegen gekomen en ook deze keer was geen uitzondering op die regel (zie onderstaande foto).

De zondagmiddag werd besteed aan de zaalvisite en we konden zo al veel kinderen zien die door Gwen geholpen konden worden: met name kinderen na verbrandingen. Deze kinderen ontwikkelen vaak littekenweefsel over gewrichten heen, zodat de gewrichten niet meer goed kunnen functioneren. Door de littekens weg te halen en er huidtransplantaties op te leggen kun je veel later leed voorkomen. Christiaan werd door Gwen Liu geïnstrueerd in het doen van de huidtransplantaties en na drie dagen van intensieve training  hierin heeft Gwen een betere tropendokter in Wasso achtergelaten. Voor mijzelf bestond de maandag en de dinsdag vooral in het doen van een spreekuur samen met de Congolese arts van het ziekenhuis, dokter Felicia. Heel veel contracturen van handen en vingers gezien. Ons leek het nuttig om te kijken of we niet een plastisch chirurg kunnen interesseren voor een bezoek aan Loliondo, samen met een orthopeed. Het zou m.i.  zo goed zijn als we weer wat meer algemener deskundig worden voor de Afrikaanse situatie.

Enkele klompvoeten, botontstekingen en kromme benen werden orthopedisch behandeld. Veel advies werd gegeven over behandelingen op langere termijn. Ook hier werd instructie gegeven over het gipsen van klompvoeten. Op woensdagmiddag, terwijl Gwen nog aan het opereren was, vloog het vliegtuig over het ziekenhuis heen, als teken dat we naar de airstrip moesten om naar ons volgende hospitaal te gaan: Makiungu hospitaal, waar de Medical Missionaries of Mary een heel goed ingericht ziekenhuis runnen. Hier waren we vorig jaar voor het eerst geweest. Het was voor ons spannend om te zien of onze adviezen van vorig jaar waren opgevolgd en hoe de geopereerde kinderen het deden. Gwen vloog door naar Arusha, terwijl  Frank Wijffels en ik achterbleven in Makiungu.

De polikliniek was heel leuk  omdat we  12 van de 13 geopereerde klompvoeten terug zagen en alle kinderen nu lopen  zonder krukken en/of andere hulpmiddelen. Dit lijkt raar, maar de kinderen die we verleden jaar opereerden, waren veelal ouder dan 10 jaar en waren nooit eerder behandeld voor hun klompvoeten.  Samen met dr Sheila van Makiungu hospitaal hebben we  hier een speciaal klompvoetenprogramma opgezet waarbij stichting Njokuti alle kosten voor het gips en/of de operatie voor zijn rekening neemt. Bovendien betaalt Njokuti een dagloon aan de moeder als ze met haar kind naar het hospitaal komt om te laten gipsen. Als je namelijk vroegtijdig begint met de gipsbehandeling van klompvoeten kan worden voorkomen dat je later grote, moeilijke en minder succesvolle operaties moet doen en kan vaak worden volstaan met een veel eenvoudiger operatie. Dat is het streven van Njokuti.

Op vrijdagmiddag was er ruimte in het programma voor een wel heel bijzonder bezoek: het revalidatiecentrum voor kinderen met een fysieke en/of een verstandelijke handicap. De laatste paar jaar zie ik een toenemende belangstelling voor gehandicapte kinderen in Afrika, in het bijzonder Tanzania. En in een dorpje, ongeveer 10 km verwijderd van Makiungu hospitaal, woont een Ierse priester die luistert naar de naam Tom, en die daar in the middle of nowhere een prachtig revalidatiecentrum voor gehandicapte kinderen heeft opgezet. De foto’s spreken hopelijk voor zich. Veel van onze kinderen met klompvoeten kwamen verleden jaar via pater Tom naar ons toe. Het centrum herbergt nu 46 kinderen, die een speciale onderwijzer hebben in een speciaal klaslokaal in de school die naast het revalidatiecentrum is gelokaliseerd.

Zoals op de foto’s is te zien hebben we de kinderen orthopedisch onderzocht,  omdat binnenkort een Tanzaniaanse professor in de orthopedie langskomt en we graag enkele kinderen met hem wilden bespreken, of voor wilden stellen voor operatie.

Het was een emotioneel bezoek. Wij meenden er goed aan te doen dit prachtige werk aan te bevelen bij het bestuur van de stichting Njokuti voor verdere toekomstige steun. Op zaterdag vertrokken we met het vliegtuigje van de MAF( Missionaries Aviation Fellowship) naar Arusha. Op zondag terug naar Nederland. Wat een bezoek: veel te kort en veel te druk.De volgende keer zal het wel niet anders zijn.

Geschreven door: Harry de Vries