Onderzoek door Karin van Bemmel

Van september tot eind december 2010 bevond ik mij in Tanzania om de werkzaamheden van Stichting Njokuti te bekijken en een evaluatie van haar steun te maken. Als cultureel antropoloog heb ik eerder onderzoek in Kenia en Guatemala gedaan en het was een bijzondere ervaring om nu enkele maanden in Tanzania door te brengen. Mijn bevindingen heb ik in een rapport aan het bestuur gepresenteerd en hieronder zal ik een beeld schetsen van mijn verblijf in het Oost- Afrikaanse land.

Enkele dagen na mijn aankomst in Tanzania zit ik op een houten krukje in de schaduw van een grote boom. Samen met het ‘outreach-team’ van het ziekenhuis bezoek ik kinderen met een orthopedische handicap in het prachtige Longido-gebied in noord Tanzania. Op mijn schoot zit een klein meisje. De roodgeblokte doek zit strak om haar lijfje gebonden en ze kijkt gespannen naar de bezigheden van de blanke dokter. Met haar vinger tekent ze figuurtjes op mijn bleke hand, terwijl haar scheefgegroeide onderbeen uitvoerig wordt onderzocht. In het ALMC-ziekenhuis – in de stad Arusha – kan een operatie er voor zorgen dat zij straks weer makkelijk kan lopen.

Een aantal kinderen die we op deze trip ontmoeten, zien we later terug in het ‘plasterhouse’ in Arusha. Hier bevinden zich tientallen kinderen die op een operatie wachten of in alle rust kunnen herstellen van een operatie. De jongens spelen een wild voetbal-spel, het gips of de krukken lijken hierbij niet in de weg te staan. De kleine kinderen spelen met de poppen en autootjes die met het Nederlandse vliegtuig zijn meegekomen. Enkele ‘huismoeders’ letten goed op dat alles vredig verloopt.

In totaal ben ik 3,5 maand voor Njokuti op reis en bekijk hoe de stichting aansluiting vindt bij het Tanzaniaanse gezondheidssysteem. Ik ben onder de indruk van het werk dat wordt gedaan. Samen met de Flying Medical Service bezoek ik ziekenhuis Makiungu, waar Stichting Njokuti het ‘Club Foot Fund’ heeft opgezet. Met dit geld worden klompvoet-operaties mogelijk gemaakt, de aanwezige nonnen voeren met veel gedrevenheid hun werk uit. Fr. Tommy Ryan leidt het nabijgelegen rehabilitatiecentrum in Siuyu, waar kinderen met lichamelijke en geestelijke beperkingen worden begeleidt. Hij herinnert zich de donatie en het eerdere bezoek van Njokuti goed en dringt erop aan dat ik zijn hartelijke groeten overbreng.

Tijdens mijn verblijf in Tanzania bezoek ik ook het Haydom ziekenhuis, dat zich op een 8 uur durende, hobbelige busrit van Arusha bevindt. De directeur en huidige chirurg zijn erg blij met de interesse van Njokuti en er worden plannen voor een toekomstige samenwerking gemaakt. De komst van een orthopedisch team van Njokuti zal erg op prijs worden gesteld en in de toekomst kan dit wellicht worden opgenomen in het vaste programma.

Ook in Huduma ya Walemavu, het rehabilitatiecentrum in Monduli, is men blij met de aandacht van Njokuti. ‘Hier is het ooit allemaal begonnen’, drukt directrice Mireille Kapilima me op het hart, waarbij ze doelt op het eerste kind –Njokuti genaamd- dat door de stichting is geopereerd. De rest van de dag worden mooie herinneringen opgehaald aan de tijd dat Njokuti adviseur Rona Snoek in het centrum werkte.

Dit zijn slechts enkele van de vele plekken die ik tijdens mijn verblijf bezoek en waar Stichting Njokuti haar sporen heeft achtergelaten. Ook het Olkokola Vocational Training Center maakt indruk op me, waar gehandicapte jongeren een opleiding volgen. Net als Sibusiso, waar de Nederlandse Josje Reinartz zich inzet voor jonge kinderen met een mentale handicap.

Het is fijn om in Tanzania te zijn en het werk dat met steun van de stichting wordt gedaan te mogen aanschouwen. Deze steun wordt extra duidelijk als ik aan het einde van mijn verblijf een aantal dagen in de operatiezaal doorbreng met Njokuti-orthopeden Frank Wijffels en Ron Onstenk. Ik zie wat een verschil de operaties zullen maken in het leven van de kinderen.

Terug in Nederland aangekomen beschrijf ik mijn bevindingen in een rapport voor Stichting Njokuti. Hierin is plaats voor lof en worden enkele suggesties voor het beleid gedaan. Na mijn bezoek aan Tanzania ontstaat een nieuwe samenwerking met ziekenhuis Haydom. Ook worden plannen gemaakt voor een ‘Cultureel café’, waarbij Njokuti- enthousiastelingen op informele wijze worden voorbereid op hun vertrek naar Tanzania.

Met veel plezier heb ik enkele maanden in Tanzania doorgebracht en zal ik ook in de toekomst graag betrokken zijn bij de activiteiten van Stichting Njokuti.