Werkbezoek Kenia

Werkbezoek Kenia

In augustus 2009 brachten Harry de Vries en Frank Wijffels namens Njokuti een werkbezoek aan het revalidatiecentrum in Nyabondo, Kenia, waar zij samen met een team van Amref Flying Doctors 76 kinderen in 5 dagen tijd opereerden!

Eind augustus van dit jaar bracht ik, samen met collega orthopeed Frank Wijffels uit Gouda, een werkbezoek aan Nyabondo in het uiterste zuidwesten van Kenia , aan de oevers van het Victoria meer.


Voor mij (Harry de Vries) was het een weerzien van dit gedeelte van Kenia na meer dan 22 jaar. Tot 1987 werkte ik voor Memisa in Mumias, ongeveer 100 kilometer ten noorden van Kisumu. Ik verheugde me dan ook in het bijzonder op de tocht naar dit gedeelte van Kenia, als je vanuit Nairobi, op de hoogvlakte, aan de rand van de grote Rift Valley, komt te staan en je mijlen ver de vallei in kunt kijken en de Longonut vulkaan zijn scheve krater aan je toont. Via een bochtig circuit reden we de Rift Valley in. Na 300 kilometer kwamen we bij Kericho. Kericho is bekend om de theeplantages, die kilometers ver reiken. Jammer genoeg regende het pijpenstelen en konden we niet de werkelijke pracht beschouwen. De eerste nacht brachten we in Nairobi door, de tweede in Kisumu. Helaas werden in het hotel in Kisumu onze camera’s gestolen, alsmede geld. Dat gaf aanleiding tot veel commotie en politiewerk en rapporten. Maar na de nodige plichtplegingen konden we de keniaanse orthopeed collega Murilla begroeten, die we al kenden uit Arusha, waar hij in het Selian hospitaal werkt.

Met hem gingen we naar het Nyabondo Rehabilitation Centre. Deze instelling ligt ongeveer 6 km ten zuiden van Kisumu, tegenover het Nyabondo hospitaal. Hier waren ongeveer 100 kinderen verzameld, waarvan ongeveer eenderde met verwaarloosde klompvoeten. Verder waren er veel kinderen met  aangeboren afwijkingen, scheve knieën, geïnfecteerde botten en verwaarloosde ontwrichtingen en botbreuken.

Op maandag zouden we beginnen. De zondag ging verloren aan het verkrijgen van een politierapport om onze gestolen goederen bij de verzekering te kunnen declareren en aan het vinden van een betaalautomaat om geld te pinnen, omdat ons geld was gestolen. Uiteindelijk kregen we geld en kon ik een kleine camera kopen met de creditcard die ik nog had.

Een start met hindernissen
En toen werd het maandag. Zenuwachtig had ik al gezien dat we 76 kinderen hadden te opereren. Hoe zou dat moeten gaan?
Het was mooi om te zien hoe Amref Flying Doctors de hele organisatie op zich had genomen. De chirurg was al op zaterdag aanwezig en had de patiënten al geselecteerd. Op maandag werden er twee ok- assistentes ingevlogen met alle benodigde gips en overige operatiespullen.
Desondanks was ik negatief gestemd, omdat er maar één operatiekamer in het revalidatiecentrum bleek te zijn. Tot overmaat van ramp bleek de anesthesist pas aan het eind van de ochtend te arriveren in Kisumu, zodat we pas om ongeveer 2 uur ’s middags konden beginnen met het opereren. Op weg naar Nyabondo, vanuit Kisumu, had hij ook nog eens pech met de auto.

Uiteindelijk om 3 uur ’s middags hadden we het eerste kind op de operatie tafel en waren wij allemaal bereid tot grootse daden. Helaas lukte het niet om een infuus in te brengen, zodat er geen veilige narcose gegeven kon worden. Het volgende kind kwam op de operatie tafel. Hier lukte het aanvankelijk prima, totdat bleek dat het kind stiekem toch gegeten had, zodat het begon over te geven. Gelukkig kon door adequaat ingrijpen worden voorkomen dat het kind braaksel in de longen kreeg, maar iedereen was heftig geschrokken. De kinderen die nog moesten worden geopereerd, werden in een zaaltje bijeen gebracht en een pauze van 3 uur werd ingelast om er zeker van te zijn dat bij alle kinderen die toch gegeten hadden, het voedsel verteerd zou zijn.

Een knap staaltje teamwork, compassie en discipline!
De samenwerking met het ziekenhuis en Amref Flying Doctors heeft me versteld doen staan. Natuurlijk was er in Nyabondo niet veel anders te beleven dan het opereren. Het is het platteland, waar het om half zeven aardedonker is en de stilte neerdaalt. Alleen in het revalidatiecentrum en in het ziekenhuis is er elektriciteit. Om zes uur ’s avonds konden we eindelijk de operaties eindelijk weer hervatten. En tot mijn verbazing ging iedereen de hele avond door tot half twaalf. Een late maaltijd, waarna we gingen slapen. Slapen? Om 5 uur ’s ochtends, nog voor de kippen wakker waren, werden we gewekt en stond er een ontbijt klaar. Om half zes ’s ochtends gingen we naar de operatiekamer waar de kinderen al klaar zaten met grote ogen, afgezonderd van iedereen die hen wat te eten zou kunnen geven… Het eerste kind was al boven en werd door de verpleegkundigen voorbereid. Wat een discipline! Ik heb nog nooit zoiets beleefd. Niet te geloven. En dat ging zo door: Om kwart voor zes de volgende ochtend werd er weer begonnen met opereren tot half elf ‘s avonds, eten en slapen en dan weer om half zes ‘s ochtends aan de operatietafel met het volgende dagprogramma.
In het hart van Afrika werd er door zoveel mensen zo hard en vol compassie gewerkt om al die kinderen in die ene week te kunnen opereren. Ik keek mijn ogen uit naar de gedisciplineerdheid en het prachtige teamwork. De ene ploeg legde na de operatie het gips en/of verband aan, terwijl de andere ploeg alweer bezig was met wassen en klaarzetten voor de volgende operatie. Onophoudelijk.Op vrijdag was het plots klaar. Zomaar ineens!
Wat een week, wat een toestand.

Wat zijn de operaties die we daar deden?
De meeste operaties betroffen verwaarloosde klompvoeten bij al wat oudere kinderen, waarbij bot werd verwijderd om de voet weer zó te krijgen dat ze er weer recht op zouden kunnen staan. In de minderheid ging het om kinderen onder de drie jaar die nog met een weke-delen procedure een mooi belastbare voet konden krijgen.

Verder weer veel kromme beentjes op basis van mogelijk Engelse ziekte en een aantal kinderen met de ziekte van Blount, waarbij de knie helemaal scheef groeit door een aangeboren afwijking in de groeischijf. Alle beentjes werden recht gezet. Bij de ziekte van Blount moet vaak met een orthese worden nabehandeld om het beentje recht te houden. En dan is het weer mooi dat in dit Nyabondo revalidatiecentrum ook een werkplaats is waar orthesen en prothesen worden gemaakt.
Veel moeilijker is de behandeling van de chronische botontsteking (osteomyelitis). In Nederland zie je zoiets niet meer, maar des temeer in Afrika, doordat acute vormen van botontsteking niet goed worden behandeld.

Tot slot waren er ook nog een aantal kinderen met aangeboren afwijkingen. Al met al, konden we heel veel doen in korte tijd.

Reacties zijn gesloten.